Wzrost temperatury oraz woda deszczowa i roztopowa ostatecznie dopływająca do oczyszczalni ścieków systemami kanalizacyjnymi i nieszczelnościami o czym szerzej pisałem w poprzednim artykule to warunki typowe dla obecnego okresu wczesnowiosennego/wiosennego. Zmienne warunki oddziaływują na procesy zachodzące we wszystkich układach oczyszczalni, włączając w to reaktory biologiczne.

Chociaż deszcze są łatwe do przewidzenia dzięki prognozom pogody to i tak nie są nam  znane ani dokładny czas opóźnienia dopływu wody deszczowej, ilości ich przepływów ani ładunków jakie zawierają wraz ze ściekami sanitarnymi. Ponadto o tej porze roku rosną temperatury, w tym roku w niektórych rejonach mieliśmy już nawet temperatury jak w lipcu a dopiero co zażegnaliśmy zimę.

Zmiany w postaci dodatkowych przepływów wody deszczowej/roztopowej, brak równowagi i wahania temperatury wpływa na działanie organizmów żywych obecnych w reaktorach biologicznych komplikując pracę całej oczyszczalni ścieków. W tym artykule skupię się jednak głównie na kwestii temperatury która wydaje mi się jest najbardziej zmienna właśnie wiosną.  

W jaki sposób temperatura wpływa na potencjalne problemy pojawiające się w oczyszczalniach?

Tak więc, temperatura może wpływać na fizyczne, chemiczne, biochemiczne i oczywiście mikrobiologiczne właściwości ścieków (wody).

Poniżej wymienię kilka zagadnień.

Lepkość

Lepkość wody/ścieków charakteryzuje jej opór wewnętrzny przeciw płynięciu…😊 tzn. im większa będzie lepkość, tym gęstsza i mniej płynna będzie ciecz. Lepkość wody jest wyższa w niższych temperaturach co oznacza, że niektóre cząstki mogą się nie ustabilizować w niskich temperaturach,  może to prowadzić do migracji cząstek (zmętnienia) w procesie sedymentacji. Im wyższa temperatura tym mniejsza lepkość, jednostką tzw. lepkości dynamicznej jest paskalosekunda (Pa x s), tak więc przykładowo lepkość wody w 20°C wg ogólnych danych wynosi 1004 Pa x s, natomiast np. w 10°C równa się 1307 Pa x s.

Przewodność

Wraz ze wzrostem temperatury wody/ścieków wzrasta przewodność którą można określić jako zdolność do przewodzenia prądu elektrycznego, mierzymy ją w jednostkach mikrosiemensy na centymetr (mS/cm). Przewodność jest jakby miarą całkowitej ilości rozpuszczonych substancji stałych, a więc im większe zanieczyszczenie tym wyższa przewodność.

Zapach

Ogólnie rzecz biorąc, im wyższa temperatura, tym szybsze jest tworzenie się związków powodujących nieprzyjemne zapachy co najlepiej można zaobserwować w oczyszczalniach ścieków i w sieciach kanalizacyjnych. Związki powodujące odory mogą powstawać w wyniku reakcji chemicznych i przez mikroorganizmy jednakże to fizyczny proces parowania powoduje uciążliwość odorową za sprawą wzrostu temperatury.

pH

Wraz ze spadkiem temperatury dysocjacja wody maleje, a pH wzrasta. Oznacza to, że wartość pH, przy której woda jest uważana za kwaśną, obojętną lub zasadową, zmienia się w zależności od temperatury: 

czyli w 25°C  ph neutralne jest równe 7

w 20°C ph neutralne = 7,085

w 5°C ph neutralne = 7,365

w 0°C ph neutralne = 7,5

Rozpuszczalność

Zimny ściek zawiera więcej rozpuszczonego gazu niż ciepły a zatem ilość gazów zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury. Do najważniejszych rozpuszczonych gazów istotnych dla oczyszczania ścieków zalicza się amoniak, tlen i dwutlenek węgla. Należy tu wziąć pod uwagę kilka faktów: amoniak obecny w ściekach powoduje wysokie zapotrzebowanie na tlen, dwutlenek węgla ma znaczący wpływ na stabilność pH, tlen natomiast ma kluczowe znaczenie w procesie nitryfikacji. Jak wiemy, wymienione wyżej trzy gazy mają ogromny wpływ na mikroorganizmy żyjące w osadzie czynnym. Procesy biologiczne w wyższych temperaturach są o wiele szybsze i skuteczniejsze, dlatego temperatura jest tak ważnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę przy eksploatacji oczyszczalni.

Mikrobiologia

Wpływ temperatury na aspekty mikrobiologiczne zależy od danych mikroorganizmów żyjących w systemie. Na przykład niektóre mikroorganizmy najlepiej żyją w niższych temperaturach, podczas gdy inne rozwijają się w wyższych temperaturach, myślę tutaj np. o bakteriach nitryfikacyjnych.

Aktywność mikroorganizmów wzrasta wraz z temperaturą, ale pamiętajmy, że mogą one przetrwać i rosnąć w bardzo szerokim zakresie temperatur, również w temperaturze bardzo niskiej. W niektórych oczyszczalniach temperatury w reaktorach biologicznych spadają nawet do 4-5°C, mimo to procesy zachodzą dobrze przy dodatkowym wspomaganiu preparatem biologicznym. Książkowo optymalny wzrost wspomnianych wyżej bakterii nitryfikacyjnych następuje dopiero w temperaturze 25-28°C, co jak wiemy rzadko ma miejsce w komunalnych oczyszczalniach. Więcej na temat procesu nitryfikacji znajdziesz w artykule Nitryfikacja i denitryfikacja.

Wpływ różnych pór roku

Temperatura ścieków w bioreaktorze biologicznym z osadem czynnym to jeden z podstawowych czynników wpływających na skuteczność oczyszczania biologicznego. W wiejskich/gminnych, małych oczyszczalniach z którymi często mam do czynienia ścieki mają temperaturę nieprzekraczającą 10°C w okresie nawet 4 m-cy w ciągu całego roku. Przy czym warto tu wspomnieć, że największy wpływ na temperaturę panującą w bioreaktorach nie ma aktualna temperatura powietrza ale ściek dopływający kanalizacją, często nieszczelną o czym też pisałem w artykule Wpływ opadów na oczyszczalnię.

Zmienność warunków w tym głównie temperatury ścieków dopływających ma ogromny wpływ na wszystkie fizyczne, chemiczne i biologiczne procesy oczyszczania, dlatego ważne jest aby zrozumieć trendy sezonowe i w miarę możliwości skutecznie zarządzać wpływem temperatury nie tylko wiosną ale przez cały rok. Z pewnością zalecane jest wspomaganie procesów preparatami biologicznymi np. Ekobak Microlife DCB 002 szczególnie w tym najbardziej chwiejnym okresie jakim jest wiosna.

The post Wiosna w oczyszczalni appeared first on EKOBAK.

Woda deszczowa  w okresach ulewnych opadów zwiększa ilość ścieków dopływających do oczyszczalni miejskich, gminnych czy wiejskich często w konsekwencji powodując przeciążenia hydrauliczne i wahania. Zwiększony przepływ oczyszczalni za sprawą dopływającej do niej wody deszczowej z czasem doprowadza do problemów w działaniu całego układu oczyszczania. W wielu przypadkach natężenie przepływu przekracza nawet projektową przepustowość negatywnie wpływając na wydajność. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że ściek jest po prostu rozcieńczony i wymaga oczyszczania w mniejszym stopniu z uwagi na niższe stężenie ładunków BZT₅, ChZT, Zawiesiny itd. co  może się wydawać pozytywne, ale na dalszą metę tak nie jest. Oczyszczanie ścieków to głównie proces biologiczny, a więc zachodzi dzięki żywym organizmom, które do prawidłowego rozwoju potrzebują stałego zaopatrzenia w żywność. Jeżeli podaż pożywienia zostanie zmniejszona, aktywność organizmu spada. W większości przypadków taki stan nie stanowi poważnego problemu, wydajność oczyszczalni (osadu czynnego) jest nieco gorsza, zanim przepływ znowu wróci do normy. Problem zaczyna się jeśli intensywne opady utrzymują się dłużej. 

Deszczówka w kanalizacji

Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo Wodne, która weszła w życie 1 stycznia 2018 roku i zastąpiła dotychczas obowiązującą ustawę z 18 lipca 2001 roku, wody opadowe i roztopowe utraciły status ścieków, co nie oznacza, że trafia ich mniej do kanalizacji sanitarnej czy ogólnospławnej a tym samym do komunalnych oczyszczalni ścieków, nie oznacza też, że ich dopływ ma mniejsze znaczenie z punktu widzenia technologii oczyszczania.

Przeciążenie hydrauliczne spowodowane deszczem jest poważnym problemem kiedy opady jak wspomniałem wyżej występują przez dłuższy czas, a z takim stanem mamy do czynienia w ostatnich tygodniach w zasadzie w całym kraju.  Każda oczyszczalnia ma swoją maksymalną przepustowość a kiedy ta zostanie przekroczona lub układ dłużej działa w zakresie maksymalnej przepustowości, proces także w bioreaktorach ulega pogorszeniu, czasami znacznie. Główny problem oczyszczalni komunalnych to dopływ przypadkowych wód deszczowych trafiających do kanalizacji sanitarnej przez jej nieszczelność oraz nielegalne odprowadzanie przez właścicieli posesji deszczówki z dachów, tarasów i innych powierzchni utwardzonych. Część wód opadowych i roztopowych pochodzi również z funkcjonującej w niektórych miejscowościach kanalizacji ogólnospławnej.

Problemy

Wahania i zwiększony przepływ nieraz dwukrotnie lub więcej aniżeli w porach suchych mają istotny wpływ m.in. na działanie osadników, w tym osadników wtórnych przyczyniając się do ucieczki osadu czynnego. Więcej informacji na temat nieprawidłowości eksploatacyjnych osadników pisałem w artykule Problemy w osadniku wtórnym. Nie da się nie zauważyć, że przeciążenia hydrauliczne spowodowane opadami rozrzedzają osad, zaczyna też gorzej kłaczkować i opadać a proces sedymentacji w osadnikach staje się mniej stabilny. Biologia wymaga stałego zaopatrzenia w żywność, mikroorganizmy potrzebują także pewnej ilości czasu na strawienie pokarmu. Zwiększone obciążenie hydrauliczne sprawia, że mikroorganizmy mają mniej czasu na przyswajanie pożywienia ograniczając tym samym swój rozwój, aktywność enzymatyczną i dalej zdolności sedymentacyjne.

Kolejnym o ile nie najważniejszym czynnikiem szczególnie widocznym w obecnym okresie (jeszcze zimowym) jest wpływ wód deszczowych i roztopowych na temperaturę ścieków dopływających do reaktorów biologicznych komunalnych oczyszczalni ścieków. Dopływ takich ścieków obniża temperaturę. Niska temperatura skutkuje spowolnieniem procesów biologicznych, zwłaszcza procesu przeprowadzanego przez mikroorganizmy nitryfikacyjne redukujące azot amonowy. Obniżenie temperatury tylko o 1-2 ^oC może mieć znaczący wpływ na nitryfikację powodując jej stopniowe osłabienie a w dalszej perspektywie nawet zanik procesu. Zmienne ilości dopływu wód opadowych np. po ulewnym deszczu to także wahania temperatury w osadniku, prądy związane z różnicą temperatur negatywnie wpływają na proces sedymentacji powodując np. wynoszenie zawiesin z osadnika wtórnego.

Co możemy zrobić?

Na opady atmosferyczne nie mamy wpływu, mało tego w ostatnich latach obserwujemy coraz częściej niebezpieczne zjawiska atmosferyczne w postaci bardzo ulewnych deszczy i burz powodując przeciążenia hydrauliczne w infrastrukturze kanalizacji i w końcowej oczyszczalni ścieków. Dłużej utrzymujące się opady prowadzą nawet do podtopień i powodzi z kolei latem coraz częściej mamy do czynienia z suszą ale to już temat na inny artykuł.

Jak widać, poważnym problemem może być ulewny deszcz. Jednak dopływ przypadkowych ścieków pochodzących z opadów atmosferycznych możemy nieco ograniczyć i tym samym zapobiec w pewnym stopniu negatywnym zjawiskom jakie wywołują. Ograniczenie przeciążeń hydraulicznych i obniżenia temperatury ścieków spowodowane przedostawaniem się wód opadowych do systemów kanalizacyjnych możemy uzyskać uszczelniając istniejącą kanalizację ale także podejmując czy intensyfikując odpowiednie działania polegające na wykrywaniu i usuwaniu nielegalnych połączeń spustów rynien dachowych budynków i studzienek odbierających wody opadowe z powierzchni utwardzonych posesji mieszkańców. Z pewnością bezcenne jest także uświadamianie mieszkańców o negatywnym oddziaływaniu deszczówki na oczyszczalnię ale przede wszystkim przekonywanie ich do zbierania deszczówki i wykorzystywania dla własnych potrzeb jednocześnie oszczędzając wodę pitną. Więcej na temat oszczędzania wody pitnej opisuję w artykule: Marnowanie wody, nie będąc tego świadomym.

Na koniec przypominam, że w przypadku „wypłukania osadu” i pogorszenia się jego właściwości sedymentacyjnych przez nadmierny dopływ ścieków do oczyszczalni spowodowany opadami, szczególnie pomocny będzie preparat Ekobak Microlife DCB 002. Biopreparat ten poprawia sedymentację poprzez szybsze kłaczkowanie osadu czynnego, przyspiesza proces odbudowy i aktywacji mikroorganizmów, w tym nitryfikacyjnych.

The post Wpływ opadów na oczyszczalnię appeared first on EKOBAK.

Odbiornikami ścieków oczyszczonych odprowadzanych przez oczyszczalnie ścieków w Polsce w zdecydowanej większości są wody powierzchniowe. Z raportu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z 2023 roku wynika, że z pośród ponad czterystu skontrolowanych oczyszczalni komunalnych 90,1% odprowadza ścieki do wód a pozostałe 9,1 % do ziemi. Zatem jakość odprowadzanych ścieków oczyszczonych do odbiorników ma znaczący wpływ na możliwości wykorzystania wody do celów gospodarczych, ponadto wody powierzchniowe są wykorzystywane do produkcji wody pitnej a konkretne przepisy określają wymagania stawiane wodzie powierzchniowej ujmowanej przez zakłady uzdatniania wody.

Kategorie wód

W roku 2002 Ministerstwo Środowiska wydzieliło trzy klasy wód powierzchniowych przeznaczonych do spożycia ujmowanych przez zakłady uzdatniania wody. Według tej klasyfikacji obowiązują trzy kategorie jakości wody dotyczące granicznych wskaźników i ogólnych zasad ich uzdatniania:

kategoria A1 – woda wymagająca prostego uzdatniania fizycznego (filtracja, dezynfekcja)

kategoria A2 – woda wymagająca typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego (utlenianie wstępne, koagulacja, flokulacja, dekantacja, filtracja, dezynfekcja z chlorowaniem końcowym)

kategoria A3 – woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego (utlenianie, koagulacja, flokulacja, dekantacja, filtracja, adsorpcja na węglu aktywnym, dezynfekcja przez ozonowanie lub chlorowanie końcowe).

W tym wpisie opiszę pięć ogólnych wskaźników dopuszczających odprowadzanie ścieków do odbiorników z ograniczeniem do kategorii A3. Wskaźniki te dzielimy na: podstawowe, eutroficzne, nieorganiczne, nieorganiczne niebezpieczne i organiczne niebezpieczne.

Wskaźniki podstawowe

Wskaźnikami podstawowymi są: temperatura, zawiesiny ogólne, BZT₅, ChZT, OWO i ph. Temperatura ma istotny wpływ na samooczyszczanie wód, szczególnie w okresie letnim kiedy to w podwyższonej temperaturze obniża się rozpuszczalność tlenu w wodzie powodując jego deficyt a w skrajnych przypadkach nawet warunki beztlenowe doprowadzając do zjawiska potocznie nazywanego przyduchą. Zawiesiny ogólne to wszystkie zawieszone substancje pływające naturalne m.in. piasek czy glina oraz te wprowadzone ze ściekami. Przepisy ograniczają ten wskaźnik do dopuszczalnej wartości 35 mg/l dla oczyszczalni od 2000 RLM, poniżej 2000 RLM – dopuszcza się 50 mg/l. Zanieczyszczenia określane jako BZT₅, ChZT i OWO to zawartość zanieczyszczeń organicznych mających istotny wpływ na zawartość tlenu w odbiornikach. Dopuszczalne wartości albo minimalny procent redukcji tychże zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków uzależnione są od ich wielkości (RLM). Odczyn ph w wodach powierzchniowych zwykle waha się w przedziale 6,5-8,5. Ścieki odprowadzane z oczyszczalni komunalnych najczęściej mają wartość ph około 7, natomiast dopuszcza się wartości od 6,5 do 9. Niekorzystne w szczególności dla mikroorganizmów są nagłe zmiany w odczynie ph co najlepiej możemy zaobserwować w reaktorach biologicznych oczyszczalni ścieków. 

Wskaźniki eutroficzne

Związki biogenne a więc azot ogólny (azot organiczny, azot amonowy, azot azotynowy, azot azotanowy) i fosfor ogólny to wskaźniki eutroficzne które jak łatwo możemy się domyślić są odpowiedzialne za zjawisko eutrofizacji wód – zakwitu glonów. Najbardziej toksyczny jest amoniak w formie niezjonizowanej NH₃ który może powstawać w nieco wyższym ph od 8, wyższej temperaturze i przy niskim stężeniu rozpuszczonego tlenu z NH₄. Stężenie azotu amonowego w formie NH₄ w wodzie do picia nie może przekraczać 0,5 mg N/l, jego wyższe stężenie obniża skuteczność dezynfekcji wody, po za tym może sprzyjać rozwojowi bakterii i glonów w sieci wodociągowej. Na azot ogólny składa się również azot azotanowy którego także trzeba uważnie pilnować ponieważ obecny w wodzie pitnej może być przyczyną choroby groźnej dla niemowląt i dzieci powodującej zanik zdolności hemoglobiny do przenoszenia tlenu (zamiast hemoglobiny powstaje methemoglobina), choroba ta zwana jest methemoglobinemią. W wodzie pitnej oraz z wodzie kategorii A3 zawartość azotu azotanowego (azotanów) nie może przekraczać 50 mg N/l.

W redukcji do bezpiecznej wartości azotu ogólnego w oczyszczaniu biologicznym pomocny będzie preparat Ekobak Microlife DCT 012.

Wskaźniki nieorganiczne

Do wskaźników nieorganicznych zaliczamy twardość wody, chlorki, siarczany, sód, potas, substancje rozpuszczone, żelazo. Twardość wody nie ma dużego wpływu na wody powierzchniowe i życie organiczne w nich. Jednak zawartość chlorków w zbyt dużym stężeniu powoduje zanik życia mikroorganizmów i większych organizmów w słodkowodnych wodach powierzchniowych w tym w rzekach będących najczęściej odbiornikami oczyszczonych ścieków z oczyszczalni. Zawartość chlorków w wodzie do picia nie może przekraczać 250 mg Cl/l. Następny parametr – siarczany, ich wartość w wodzie pitnej nie może przekraczać 250 mg SO₄/l, wyższe wartości powodują gorzki smak wody i ponadto mogą mieć właściwości przeczyszczające. Sód, potas i substancje rozpuszczone zwykle występują w niewielkich ilościach w wodach powierzchniowych i nie stanowi też większego problemu dla oczyszczalni odprowadzających ścieki do odbiorników. Ostatni wyżej wymieniony nieorganiczny wskaźnik to żelazo, jego najwyższe stężenie w wodach ujmowanych do uzdatniania nie może przekraczać 2 mg Fe/l, natomiast stężenie dla wody pitnej nie może być większe od 0,2 mg Fe/l.

Wskaźniki nieorganiczne niebezpieczne

To najliczniejsza grupa wskaźników niebezpiecznych do której należą metale ciężkie i siarczki. Zaliczymy tu takie silnie toksyczne pierwiastki jak: arsen (dopuszczalna wartość w wodach kategorii A3 nie może przekroczyć 0,05 mg As/l), bor (dopuszczalna wartość 1 mg B/l),  cynk w wodach powierzchniowych podobnie jak bor w większości pochodzi ze ścieków, w wodach kategorii A3 jego stężenie nie może przekroczyć 5 mg Zn/l, przy tym pierwiastku warto wspomnieć, że jego szkodliwość jest dużo większa dla ryb niż dla człowieka. Chrom to kolejny pierwiastek objęty normą dopuszczalnego stężenia w wodach kategorii A3, dla chromu ogólnego wartość ta nie może przekroczyć 0,05 m Cr/l, jednak w przypadku tego pierwiastka jego toksyczność jest zależna od twardości wody szczególnie w stosunku do organizmów wodnych. Kadm trafia do odbiorników ze ścieków przemysłowych i może stanowić duże zagrożenie zarówno dla człowieka jak i dla organizmów wodnych, jego bezpieczna wartość w wodach powierzchniowych nie powinna przekraczać 0,005 mg Cd/l. Miedź w wodach naturalnych występuje bardzo rzadko, jej źródłem jest więc przemysł – głównie metalurgiczny, największe stężenie miedzi w wodach kategorii A3 może wynosić 0,5 mg Cu/l. Nikiel podobnie jak miedź pochodzi z przemysłu metalurgicznego a jego dopuszczalna wartość zależna jest od twardości wody i sięga 0,2 i 0,5 mg Ni/l. Ołów jest silnie toksycznym metalem ciężkim dla ludzi i zwierząt, gromadzi się w układzie nerwowym, wątrobie, nerkach i kościach, hamuje samooczyszczanie się wód już przy bardzo niskich stężeniach. Dopuszczalne stężenie ołowiu w wodzie pitnej nie może przekroczyć 0,01 mg Pb/l. Stężenie rtęci dla wód powierzchniowych kategorii A3 nie może przekroczyć 0,001 mg Hg/l, jej silnie toksyczne działanie hamuje wszelkie procesy biochemiczne, zawartość rtęci w wodach powierzchniowych pochodzi z przemysłu farmaceutycznego, petrochemicznego, z produkcji tworzyw sztucznych, może też pochodzić z zanieczyszczeń atmosferycznych. Cyjanki – silne trucizny, występują w dwóch grupach: proste/wolne i złożone. Ich dopuszczalna wartość w wodach kategorii A3 nie może przekraczać 0,5 mg Cn/l, natomiast stężenie cyjanków prostych/wolnych w wodzie pitnej nie może przekraczać 0,05 mg Cn/l. Siarkowodór i siarczki są obecne w ściekach komunalnych i przemysłowych. Wiele siarczków ulega hydrolizie z czego powstaje siarkowodór w warunkach niedotlenionych z kolei w warunkach tlenowych związki siarki utleniane są do siarczanów. Wartość dopuszczalna ścieków odprowadzanych z oczyszczalni do odbiorników nie może przekroczyć 500 mg SO₄/l.

Wskaźniki organiczne niebezpieczne

Substancje ekstrahujące się eterem naftowym czyli tłuszcze organiczne i oleje mineralne. W sytuacjach awaryjnych i w przypadku niekontrolowanych wycieków do wód powierzchniowych są śmiertelnym zagrożeniem dla ptactwa wodnego i innych organizmów przez tworzenie się warstwy błony – filmu uniemożliwiającego pobieranie tlenu z atmosfery. Dopuszczalne stężenia dla ścieków odprowadzanych z oczyszczalni zależne jest od rodzaju ścieków przemysłowych. Preparatem wspomagającym biodegradację tłuszczów są np. Ekobak Microlife DCT 003 czy Ekobak Microlife DCT 010. Substancje powierzchniowo-czynne dzielimy na trzy rodzaje: anionowe, kationowe i niejonowe. Stosowane są w zasadzie w każdym domu jako detergenty i środki piorące, w dużych stężeniach mogą się przyczynić do podtruwania mikroorganizmów w oczyszczalniach ścieków i powodować problemy eksploatacyjne. W wodach kategorii A3 stężenie substancji powierzchniowo-czynnych anionowych wynosi 0,5 mg/l, niejonowych 2,0 mg/l. W ściekach oczyszczonych wartości te wynoszą odpowiednio: 5 mg/l i 10 mg/l. Preparatem redukującym substancje powierzchniowo-czynne jest Ekobak Microlife DCT 004. Aldehyd mrówkowy (formaldehyd) pochodzi z przemysłu z produkcji lakierów, żywic syntetycznych używany w postaci formaliny (36% roztworu wodnego), środka biobójczego mającego negatywny wpływ na mikrobiologię w biologicznych oczyszczalniach ścieków i w procesach samooczyszczania wód powierzchniowych. Maksymalna wartość dopuszczalna dla ścieków oczyszczonych to 2,0 mg/l. Fenole jako związki organiczne obecne w ściekach ulegają biodegradacji, pochodzą przede wszystkim z koksowni, produkcji syntetyków, środków chemicznych, w wodzie kategorii A3 nie powinny przekraczać stężenia 0,1 mg/l. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne pochodzą głównie z przemysłu petrochemicznego, farmaceutycznego, gumowego, powstają także przy spalaniu węgla, gazu, ropy, drewna i odpadów a więc jako składnik smogu/powietrza trafiają również do wód.  Są to związki silnie toksyczne dla organizmów wodnych, bardzo wolno ulegają rozkładowi i tylko w warunkach tlenowych, dla ludzi długotrwałe narażenie na WWA może powodować rozwój chorób nowotworowych płuc i skóry. Dopuszczalne stężenie dla wód kategorii A3 wynosi 0,001 mg/l a wodzie do picia nie może przekroczyć granicy 0,1 µg/l.

Wracając do informacji z raportu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z początku artykułu zgodnie z posiadanymi pozwoleniami z 427 skontrolowanych oczyszczalni: 388 (90,9 %) odprowadza ścieki do wód a pozostałe 39 (9,1 %) do ziemi. Zdecydowana większość komunalnych oczyszczalni biorących udział w kontrolach pod kątem oceny spełnienia warunków w zakresie jakości i ilości ścieków wprowadzonych do wód lub do ziemi określonych w pozwoleniach wodnoprawnych wykazywała prawidłowości w funkcjonowaniu układów oczyszczania oraz dotrzymywała dopuszczalnych wartości w ściekach oczyszczonych. Niemniej jednak najczęstsze przekroczenia wartości granicznej jeśli już miały miejsce, stwierdzono dla wskaźnika podstawowego BZT₅ oraz wskaźników eutroficznych tj. azotu ogólnego i fosforu ogólnego.

The post Ścieki oczyszczone-zagrożenia dla wód powierzchniowych appeared first on EKOBAK.

Biologiczne oczyszczanie ścieków to najczęściej stosowana technologia na świecie i stanowi ważną czy nawet najważniejszą część całego układu oczyszczania. W bioreaktorach wykorzystuje się różnego rodzaju mikroorganizmy takie jak bakterie, grzyby, protista i małe mikro zwierzęta. Najczęściej spotykaną metodą biologicznego oczyszczania to oczywiście osad czynny. W metodzie tej poszczególne mikroorganizmy zlepiają się w postać płatków (zawierających żywe i martwe komórki mikroorganizmów oraz produkty przemiany materii), żywią się zawieszoną materią tworząc aktywną masę drobnoustrojów zwaną właśnie osadem czynnym, który złożony jest z około 95% bakterii a część z nich stanowią bakterie nitkowate. Na temat bakterii nitkowatych w oczyszczalniach powstało wiele opracowań na podstawie doświadczeń, badań naukowych i obserwacji na całym świecie. Mimo to ciągle jest to temat i problem z którym prędzej czy później w większym lub mniejszym stopniu boryka się w zasadzie każdy operator oczyszczalni. 

Rola bakterii nitkowatych

Pamiętajmy, że wywołane w tytule bakterie nitkowate są normalnym składnikiem biomasy osadu czynnego, istnienie niektórych bakterii nitkowatych jest ważne i pomocne w tworzeniu kłaczków osadu czynnego. Bakterie nitkowate rosną w długich, nitkowatych pasmach, których komórki nie oddzielają się od siebie po podziale komórkowym i dlatego rosną w postaci włókien (nitek). Następnie łączą się ze sobą, tworząc siatkę, która jest istotną częścią powstających kłaczków. Bakterie nitkowate zapewniają też strukturę/szkielet dla innych bakterii tworząc kłaczki zdolne do sedymentacji w określonych warunkach. 

Dominacja bakterii nitkowatych

Zgodnie z powyższym bakterie nitkowate spełniają swoją pożyteczną funkcję w osadzie czynnym ale ich nadmierny rozwój może powodować problemy choćby z osadzaniem się osadu w osadnikach wtórnych powodując szereg nieprawidłowości i ostatecznie zmniejszenie wydajności oczyszczalni. Te nieprawidłowości to m.in. pęcznienie (puchnięcie) osadu czynnego czy pienienie uważane za główne problemy oczyszczalni komunalnych i przemysłowych. Zjawiska te mają ogromny wpływ na działanie każdej biologicznej oczyszczalni ścieków. 

Osad spęczniały to stan definiowany jako osad o słabej lub złej zdolności osadzania się i zagęszczania. Zwykle jest to spowodowane nadmiernym i niekontrolowanym rozwojem różnego rodzaju bakterii nitkowatych powodując przerastanie kłaczków włóknami.

Pęcznienie osadu wiąże się ze zmianami właściwości fizycznych i chemicznych procesów zachodzących  w oczyszczaniu ścieków, prowadząc do kolejnych problemów eksploatacyjnych. Taki stan może powodować poważne konsekwencje także w postaci dużej ilości nadmiarowej piany przedostającej się nawet na chodniki i teren poza reaktory biologiczne stwarzając zagrożenie dla środowiska oraz pracowników oczyszczalni. Inne zagrożenia to przedostawanie się piany i kożucha do odbiornika, ucieczka osadu z odpływem poprzez flotację spęczniałego osadu, ogólne pogorszenie właściwości osadu czynnego i dalej pogorszenie parametrów ścieków oczyszczonych. Więcej informacji na temat piany opisuję tutaj natomiast w temacie problemów z sedymentacją w osadnikach tutaj.

Najczęściej spotykane bakterie nitkowate

Według ogólnie dostępnej literatury badania mikrobiologiczne wykazały 25 powszechnych typów bakterii nitkowatych w osadzie czynnym, z czego za pęcznienie i pienienie odpowiada około 15 typów tych bakterii.

Dominujące typy bakterii nitkowatych zależą głównie od stanu składników odżywczych w układzie oczyszczania ścieków. Nocardia sp. to jedna z czołowych bakterii nitkowatych, która odpowiada za pienienie. Najczęściej rozwijają się w ściekach zatłuszczonych a towarzysząca im piana ma postać tłustej i ciemnej często przechodzi też do osadników.

Microthrix Parvicella to kolejna bardzo często spotykana bakteria nitkowata w komunalnych oczyszczalniach ścieków, dominuje najczęściej w warunkach niskiego stężenia substancji pożywkowych, przy niskim stężeniu tlenu i raczej spotykana w porach chłodniejszych. Przyczyn ich wzmożonego rozwoju może być wiele. Często obserwuję problem w przypadku dopływu znacznej ilości ścieków zagniwających czy to dopływających siecią kanalizacyjną czy też dowożonych o nieprzeciętnych ładunkach pochodzących np. ze „słabo szczelnych” szamb.

Inne spotykane mikroorganizmy nitkowate powodujące podobne problemy związane z pęcznieniem osadu i pianą to m.in.: Nocardia amarae , Nostocoida limicola, Thiothrix sp., Sphaerotilus natans, Beggiatoa sp.,  Haliscomenobacter hydrossis.

Identyfikacja bakterii nitkowatych jest ważną praktyką, ponieważ każdy rodzaj bakterii nitkowatych może prowadzić do określonego problemu, zidentyfikowany gatunek dominujący pomoże nam znaleźć rozwiązanie i być może zapobiec jego dalszemu rozwojowi.

Łatwiej zapobiegać niż leczyć

Zapobieganie nadmiernemu rozmnażaniu się bakterii nitkowatych i związanym z tym pęcznieniu i pienieniu stanowi wyzwanie pomimo szeroko zakrojonych badań poświęconych temu tematowi. Aby przeciwdziałać już zaawansowanym problemom z sedymentacją czy pienieniem, oczyszczalnie stosują różne rodzaje metod chemicznych, fizycznych i biologicznych. Jednak nie wszystkie metody są w pełni skuteczne i jednocześnie bezpieczne. 

Na przykład chlorowanie czy często stosowane koagulanty chemiczne w celu zahamowania wzrostu bakterii nitkowatych są nieprecyzyjne i mają również szkodliwy wpływ na inne funkcjonujące mikroorganizmy w osadzie czynnym takie jak bakterie nitryfikacyjne.  Kolejnym efektem ubocznym w przypadku stosowania „chemii” jest oczywiście powstawanie martwego osadu nadmiernego nie wspominając o szkodliwości dla środowiska.

Metoda fizyczna a więc fachowa kontrola i czynności związane z regulacją zachodzących w oczyszczalni procesów takie jak zwiększanie/zmniejszanie stopnia odprowadzania osadu nadmiernego, dostosowanie stężenia tlenu, przegląd urządzeń itd. jest oczywista i niezbędna zawsze w każdych warunkach.

Wreszcie metoda trzecia czyli biologiczna polega na intensyfikacji pracy osadu czynnego poprzez zwiększenie ilości pożytecznych mikroorganizmów dzięki zwiększonej konkurencyjności w stosunku do bakterii nitkowatych hamując w ten sposób ich rozwój. Jest to rozwiązanie najbardziej precyzyjne i naturalne podpatrzone w przyrodzie, funkcjonujące od zawsze w różnych procesach biologicznych. Na pewno jest to metoda najmniej inwazyjna i zarazem najbardziej bezpieczna ponieważ stosowane mikroorganizmy są wyodrębnione ze środowiska naturalnego a w swoim naturalnym procesie życiowym w odpowiednich warunkach zużywają substancje, których chcemy się pozbyć w sposób maksymalnie ekologiczny jednocześnie równoważąc środowisko w osadzie czynnym. Tym sposobem systematyczne stosowanie preparatu biologicznego np. Ekobak Microlife DCB002 poprawia kondycję osadu i przede wszystkim nie dopuszcza do nadmiernego rozwoju bakterii nitkowatych.

Wszystkie trzy wyżej wymienione metody w walce z bakteriami nitkowatymi tak naprawdę nie wykluczają się. W niektórych trudnych przypadkach odpowiedzialnie trzeba wykorzystywać wszystkie metody, aby skutecznie poradzić sobie z problemem.   

Inne preparaty biologiczne wspomagające zwalczanie bakterii nitkowatych w oczyszczalniach ścieków w zależności od charakterystyki ścieków i panujących warunków znajdziesz tutaj.

The post Bakterie nitkowate appeared first on EKOBAK.

Problem zapychania się  kanalizacji nie jest zjawiskiem nowym, właściwie jest obecny od kiedy człowiek zbudował kanalizację, tak więc już starożytni Rzymianie musieli systematycznie czyścić systemy kanalizacyjne aby mogły pozostawać drożne i spełniać swoje zadanie. Dzisiaj z uwagi na działalność człowieka skala problemu jest o wiele większa. Z tego powodu powstało wiele systemów, urządzeń i technologii dzięki którym udało się częściowo wyeliminować i ograniczyć wiele negatywnych czynników mających wpływ na stan sieci kanalizacyjnych.

Tłuszcz

W tym artykule zgodnie z tematem poruszę kwestię tłuszczów ponieważ to one stanowią główną przyczynę problemów eksploatacyjnych w kanalizacji ściekowej. To właśnie nadmiar tłuszczów jest pośrednią albo częściej bezpośrednią przyczyną powtarzających się awarii urządzeń i niedrożności kanałów. Dodatkowym negatywnym efektem towarzyszącym zalegającym tłuszczom jest odór wydobywający się ze studzienek i przepompowni. Gnijące ścieki (w tym szczególnie trudno biodegradowalne  tłuszcze) zawierają lotne składniki charakteryzujące się nieprzyjemnymi zapachami, z których najłatwiej wyczuwalny jest siarkowodór (H₂S) będący gazem o charakterystycznym zapachu i bardzo niskim progu wyczuwalności. Nawet przy niskich stężeniach siarkowodór jest łatwo wyczuwalny z dużej odległości. Inne zauważalne i wyczuwalne związki zapachowe to m.in. typowo organiczne związki siarki, aminy oraz lotne kwasy. Wszystkie te związki powstają w warunkach anaerobowych i charakteryzują się bardzo niemiłym zapachem, co skutkuje często skargami okolicznych mieszkańców, nie wspominając o korozji siarczanowej kanałów i wszelkich urządzeń. Należy też pamiętać o bardzo ważnym aspekcie jakim jest  zdrowie oraz dyskomfort pracowników eksploatujących i serwisujących sieć kanalizacyjną. Problem zagniwających ścieków i tym samym odorów występuje szczególnie w przypadku kanalizacji bardzo rozległej gdzie ściek długo płynie w sieci kanalizacyjnej a namiar trudno rozkładalnych tłuszczów doprowadza do szybkiego wyczerpania się zapasów tlenu, po czym do działania przystępują szkodliwe dla infrastruktury kanalizacyjnej a także samej oczyszczalni mikroorganizmy beztlenowe.

Zapobieganie czy leczenie?

Branża gastronomiczna ma obowiązek stosowania separatorów tłuszczu podobnie jak zakłady przetwórstwa mięsnego, ubojnie, mleczarnie, zakłady przetwórstwa warzywnego itd. Większość zakładów przemysłowych musi być również wyposażona w inne urządzenia podczyszczające jak flotator, osadnik itp. aby móc uzyskać odpowiednie pozwolenia na odprowadzanie ścieków.  Mimo to z moich obserwacji i zapotrzebowania moich odbiorców wynika, iż problem nadmiaru tłuszczów wprowadzanych do kanalizacji sanitarnej nie maleje i to chyba we wszystkich miejscowościach zarówno tych małych jak i  w dużych miastach z dużą ilością restauracji, hoteli i innych punktów gastronomicznych. Rzecz jasna restauracje mają spory udział we wprowadzaniu tłuszczów do kanalizacji (szczególnie jeśli ich separatory nie są czyszczone tak często jak być powinny) ale w mniejszym lub większym stopniu trudno biodegradowalne tłuszcze odprowadza do zlewu codziennie właściwie każdy z nas. Częsty  problem o którym słyszę od swoich klientów to tłuszcz w połączeniu np. z chusteczkami nawilżanymi – nawet tymi które reklamowane są jako nadające się do spłukiwania. Wystarczy, że wylewamy tłuszcz po smażonym mięsie do zlewu a kilka budynków dalej, ktoś inny spłukuje chusteczki nawilżane. Kiedy te dwa odpady spotkają się w rurach kanalizacyjnych, może powstać przeszkoda, która z czasem niczym kula śniegowa obrasta w kolejne warstwy tłuszczu i taki twór zwany często „górą tłuszczową” może zablokować kanalizację.

Jak wspomniałem wcześniej tłuszcze mają również ogromny wpływ na działanie końcowej oczyszczalni ścieków. Mogą całkowicie zakłócić biologiczne oczyszczanie ścieków powodując tworzenie się kożucha i piany w komorach napowietrzanych, czego następstwem jest pogorszenie kondycji osadu czynnego m.in. poprzez gorszą zdolność pobierania tlenu przez mikroorganizmy, rozwój bakterii nitkowatych, pogorszenie właściwości sedymentacyjnych itd. Więcej informacji na  temat piany opisuję tutaj.

Rozwiązania

Problem tłuszczów w dużym stopniu można ograniczyć za pomocą separatorów tłuszczów i innych urządzeń w które są wyposażone zakłady i oczyszczalnie ścieków, jednak jak wspomniałem wcześniej skala problemu ani trochę nie maleje. Wprawdzie uciążliwość samych odorów można w jakimś stopniu ograniczyć „zamaskować” stosując filtry, maty żelowe czy inne środki antyodorowe, jednakże odkładające zagniwające złogi tłuszczowe będące najpewniej przyczyną odoru to już nieco bardziej złożony problem. Można zlecać regularne mechaniczne czyszczenie sieci kanalizacyjnej, lecz jest to dosyć kosztowna usługa zwłaszcza jeśli musi być wykonywana często. Z kolei stosowanie agresywnych  środków chemicznych rozbijających tłuszcze czy detergentów może mieć katastrofalne skutki dla oczyszczalni ścieków powodując przeciążenia masowe i zatrucia biologii.

Zdecydowanie najbardziej ekologicznym, pożytecznym dla sieci i samej końcowej oczyszczalni ścieków oraz ostatecznie najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest zaaplikowanie preparatu enzymatyczno-bakteryjnego np. Ekobak Microlife LCD 002 Zaszczepione w ten sposób mikroorganizmy odżywiają się głównie tłuszczem, który dostarcza im niezbędnych pożywek do życia, rozmnażania się i zasiedlania środowiska panującego w kanalizacji ściekowej. Tym sposobem powstające w gospodarstwach domowych, restauracjach i przemyśle tłuszcze są systematycznie biodegradowane już w kanalizacji, co zdecydowanie ułatwia konserwację instalacji oraz przede wszystkim ma pozytywny wpływ na pracę końcowej oczyszczalni ścieków. Chcę tu jeszcze raz wyraźnie podkreślić, że preparat biologiczny w przeciwieństwie do agresywnej „chemii” eliminuje problem zatruwania osadu czynnego w oczyszczalni, biopreparat użyty do konserwacji kanalizacji w tym przepompowni wręcz dostarcza niezbędnych, wstępnie rozłożonych pożywek i bakterii dla osadu czynnego. Specjalistyczny biopreparat zawiera w swoim składzie bakterie tlenowe, odżywki oraz enzymy, które rozpuszczają zagniłe złogi i systematycznie biodegradują tłuszcze a przy tym inne związki organiczne zawarte w ściekach. Takie działanie likwiduje przyczyny powstawania uciążliwych odorów w kanalizacji,  pozwala znacznie zmniejszyć ilość tłuszczów, złogów tłuszczowych (mniej awarii urządzeń – niższe koszty), wspomaga pracę osadu czynnego/złoża biologicznego w oczyszczalni, a nawet poprawia odwadnianie i właściwości końcowego osadu ściekowego.

The post Tłuszcze w kanalizacji appeared first on EKOBAK.

W osadzie czynnym jest mnóstwo mikroorganizmów żywych i nie są to oczywiście tylko bakterie (prokarioty). Skład biologii osadu czynnego to również eukarioty a dokładniej drobne bezkręgowce takie jak pierwotniaki (Protista) i wielokomórkowe organizmy tkankowe (Metazoa) należące już do królestwa zwierząt.

Systematyczna obserwacja tego samego osadu czynnego pozwala zaobserwować i wyłapać pewne zmiany nie tylko w morfologii kłaczków ale też w składzie gatunkowym większych mikroorganizmów które są najlepszymi bioindykatorami stanu osadu. Szczegółowa identyfikacja gatunkowa składu osadu czynnego w tym również identyfikacja bakterii nitkowatych jest trudna, wymaga doświadczenia i sporej wiedzy/literatury. O wiele prościej jest ocenić osad po występujących w nim pewnych łatwych do rozpoznania eukariotach określając m.in. ich proporcje ilościowe.

Protista

Przedstawiciele tej grupy to znane w osadzie czynnym mikroorganizmy jednokomórkowe nazywane pierwotniakami, należą do nich: wiciowce, orzęski swobodnie pływające, orzęski pełzające i orzęski osiadłe, ameby skorupkowe (domkowe), ameby nagie, słonecznice.

Wymienione wyżej mikroorganizmy występujące w osadzie czynnym znacznie różnią się budową ciała, kształtem, wielkością a także sposobem i szybkością poruszania się. 

Widoczne w osadzie duże różnice w ilości i proporcjach dwóch typów pierwotniaków takich jak wiciowce i orzęski mogą ukazywać aktualny stan osadu i zmiany w jakości ścieków dopływających. Przykładowo spora liczebność wiciowców oznacza raczej złą pracę osadu, jego przeciążenie masowe lub dopływ ścieków zagniłych. Z kolei większa ilość orzęsek szczególnie  pełzających po kłaczkach i osiadłych świadczy o stabilnej pracy systemu.  

Wiciowce

Wiciowce to mikroorganizmy należące do królestwa protisty, ich cechą charakterystyczną jest posiadanie wici służących do poruszania się. Są to stosunkowo małe pierwotniaki, licznie występujące w osadzie czynnym, częściowo dopływają już z surowymi ściekami, dominują w osadzie wysoko obciążonym i w fazie rozruchu oczyszczalni, stopniowo ustępując miejsca większym ale wolniej rozmnażającym się orzęskom. Wiciowce odżywiają się głównie bakteriami rozproszonymi, szybko się rozmnażają, są też dosyć odporne na niedobory tlenu dlatego zaobserwowanie ich w znacznie dominującej ilości może świadczyć o pogorszeniu się warunków panujących w reaktorze przez np. dopływy ścieków zagniłych. Jest to grupa pierwotniaków która też najszybciej odradza się po zaburzeniach takich jak wstrząs toksyczny, awaria systemu napowietrzania, chwilowe przeciążenia masowe.

Orzęski

Orzęski obserwowane w osadzie czynnym są większe od wiciowców a ich budowa zewnętrzna jest bardzo różna w zależności czy mamy do czynienia z orzęskami osiadłymi, pełzającymi i swobodnie pływającymi. Cechą wspólną ich budowy zewnętrznej jest posiadanie rzęsek służących do poruszania się i napędzania pokarmu ponieważ posiadają już w pewnym rodzaju otwór gębowy (cytostom).

Orzęski swobodnie pływające również mogą licznie występować w wysoko obciążonym osadzie, zwłaszcza gatunki o mniejszych rozmiarach takie jak Colpidium, Tetrahymena, Cyclidium, są to organizmy zdolne do szybkiego rozmnażania się jeżeli mają źródło pokarmu w postaci gęsto rozproszonych bakterii. Orzęskiem którego w miarę łatwo rozpoznać jest oczywiście Pantofelek (Paramecium caudatum) a widuję go w każdym zdrowym osadzie czynnym. Inne obecne i w miarę łatwe do rozpoznania orzęski pływające to Euplotes, Litonotus. Generalnie obecność wielu gatunków orzęsek pływających świadczy o dobrej pracy osadu, żywią się one bakteriami, wiciowcami i innymi mniejszymi orzęskami.

Orzęski pełzające po kłaczkach to również duża grupa mikroorganizmów którą obserwuję pod mikroskopem. Najczęściej widywany to chyba  gatunek Aspidisca oraz nieco mniejszy Euplotes. Innym często spotykanym w osadzie czynnym orzęskiem jest Trachelophyllum pusillum – porusza się powoli prześlizgując się przez kłaczki i po ich powierzchni.

Jednak chyba najbardziej charakterystyczne pod względem wyglądu orzęski to orzęski osiadłe, są wyposażone w tzw. stylik – nitkowatą nóżkę przyczepioną do kłaczka i duży otwór gębowy otoczony rzęskami. Wyglądem przypominają mi kwiaty o kształcie trąby, kielicha czy wazonu. Najwięcej obserwuję orzęsek osiadłych z rodzaju Vorticella, Carchesium, Opercularia, Epistylis choć określenie ich rodzaju może być czasem trudne.

Orzęski osiadłe występują w szerokim zakresie obciążeń, zwykle świadczą o dobrej kondycji osadu jednak przy ich masowym rozwoju kiedy znacznie zdominują dany osad przypuszcza się nagły wzrost obciążenia masowego lub po prostu wahania obciążeń.    

Ameby

Ameby to pierwotniaki należące do Korzenionórzek, rozróżniamy ameby nagie i skorupkowe. Ameby nagie dzięki swej budowie, różnemu rozmiarowi i wolnemu poruszaniu  się sprawiają że na pierwszy rzut oka można je przeoczyć i pomylić z kłaczkiem, poruszają się za pomocą nibynóżek,  ich ciało jest osłonięte jedynie cienką błoną a pokarm pobierają drogą fagocytozy. Ameby skorupkowe z kolei osłonięte są skorupką (pancerzykiem), poruszają się za pomocą wysuwanych nibynóżek  przez otwór w skorupce, mają raczej kulisty kształt. Ich obecność w osadzie wskazuje na dłuższy wiek osadu, niskie obciążenie, dobre warunki tlenowe i niskie stężenie azotu amonowego. Ich tempo wzrostu jest bardzo wolne w warunkach niskiego obciążenia masowego i dostatecznego tlenu a więc są wskaźnikiem dobrze zachodzącej pełnej nitryfikacji, można powiedzieć że są uważane za mikroorganizmy występujące w dobrze pracującym osadzie czynnym. Wcześniej wspomniane ameby nagie natomiast występują w osadach niedotlenionych i wysoko obciążonych.

Słonecznice

W osadzie czynnym można zaobserwować także słonecznice są to organizmy należące do typu promienionóżek. Ich kształt jest owalny – kulisty, a z ich ciała wysuwają się proste cienkie nibynóżki które służą do wyłapywania bakterii. 

Zwierzęta

Kolejną grupą organizmów obecnych w osadzie czynnym po bakteriach i protistach są  wielokomórkowe organizmy takie jak nicienie, wrotki, skąposzczety, niesporczaki, brzuchorzęski.

Nicienie

Są to organizmy o sporych rozmiarach, łatwe do rozpoznania gdyż charakteryzują się długim „glistowatym” ciałem, obserwacja ich jest natomiast trudna z uwagi na bardzo szybkie poruszanie się. Odżywiają się głównie bakteriami. Występują w nisko obciążonym osadzie i przy wysokiej zawartości tlenu. Ich rola w osadzie jest znacząca, dzięki szybkiemu poruszaniu się na zewnątrz i w głąb kłaczków poprawiają jakość osadu za sprawą dyfuzji tlenu do wnętrza kłaczków i ich rozdrabnianie.

Wrotki

Organizmy wielokomórkowe też dosyć ruchliwe i najczęściej o wydłużonym kształcie, wyposażone w tzw. aparat wrotny (jeden lub dwa) w części głowowej służący do łapania pokarmu a także poruszania się, również odżywiają się bakteriami. Wspomagają kłaczkowanie osadu dzięki wydzielaniu śluzowatej zlepiającej substancji. Podobnie jak nicienie poprawiają warunki tlenowe wewnątrz kłaczków.

Skąposzczety

Organizmy występujące w osadzie czynnym o wydłużonym segmentowatym ciele ze szczecinami po obu stronach. W świecie mikrobiologii są to już wręcz olbrzymie organizmy (0,5-10 mm) żywią się całymi kłaczkami osadu i mniejszymi mikroorganizmami.

Niesporczaki

Organizmy stosunkowo rzadko spotykane w reaktorach oczyszczalni ścieków, pojawiają się sporadycznie w nisko obciążonych osadach czynnych. Poruszają się za pomocą czterech par odnóży z pazurkami, ich rozmiary wahają się w granicach 0,2-1,2 mm. Odżywiają się mniejszymi częściami kłaczków.

Skład gatunkowy i ilościowy wszystkich wyżej wymienionych organizmów jądrowych (eukariotów) występujących w osadzie czynnym może się bardzo różnić w zależności od panujących warunków, specyfiki układu, systemu napowietrzania, charakterystyki samych ścieków, sprawności całego układu, sposobu prowadzenia procesów przez operatora oczyszczalni itd.

W każdej instalacji wytwarza się specyficzny dla danej  oczyszczalni osad czynny zbudowany z zespołu organizmów wyspecjalizowanych w ściśle określonych funkcjach tworząc swego rodzaju machinę biologiczną będącą najważniejszą i zarazem najbardziej skomplikowaną częścią biologicznej oczyszczalni ścieków.

Z pewnością dobrą praktyką w kontrolowaniu osadu czynnego obok rutynowych testów sedymentacyjnych jest jego systematyczna codzienna obserwacja pod mikroskopem. Tylko systematyczna analiza mikroskopowa tego samego osadu daje możliwość zaobserwowania zmian w składzie poszczególnych organizmów, ich proporcjach i ruchliwości dzięki czemu  jest spora szansa na wychwycenie na czas pewnych nieprawidłowości np. w dopływie ścieków surowych.

The post Pierwotniaki w osadzie czynnym appeared first on EKOBAK.

W układach z osadem czynnym  w oczyszczalniach ścieków oddzielnie osadu czynnego jest ostatnim etapem przed oddaniem ścieków klarownych o ograniczonym przepisami stężeniu zanieczyszczeń do odbiornika. Etap ten realizowany jest w osadnikach wtórnych (z wyjątkiem reaktorów SBR) znajdujących się po reaktorach biologicznych a ich eksploatacja jest znacznie bardziej skomplikowana niż eksploatacja osadników wstępnych za sprawą obecności wytworzonego osadu czynnego w postaci kłaczkowatej zawiesiny. Generalnie osadniki spełniają dwie podstawowe funkcje: klarowanie oczyszczonych ścieków i zagęszczanie osadu recyrkulowanego w tym nadmiernego. Stosowane osadniki wtórne to zbiorniki prostokątne lub najczęściej okrągłe tzw. radialne wykonane z betonu o średnicy 3-60 m, choć zazwyczaj występują w przedziale 10-40 m. Dopływ mieszaniny ścieków i osadu czynnego ma miejsce w środkowej części zbiornika lub rzadziej na jego obwodzie natomiast odpływ z osadnika odbywa się przez przelewy pilaste umiejscowione najczęściej na obwodzie osadnika. Usuwanie osadu z dna osadnika przeprowadzane jest zwykle za pomocą mechanicznych zgarniaczy, które zgarniają osad w kierunku leja osadowego.

Proces sedymentacji w osadniku wtórnym jest o wiele trudniejszy niż w osadniku wstępnym o czym już tu wspomniałem ponieważ wytworzone zawiesiny osadu czynnego są lekkie i bardzo skoncentrowane w porównaniu z ziarnistą surową zawiesiną w osadniku wstępnym. Mimo, że osad wtórny trudniej opada, efektywność osadnika wtórnego jest nieporównywalnie lepsza za sprawą kłaczkowania osadu i łączenie się ich w większe i cięższe kłaczki zdolne do szybszej sedymantacji a także dzięki obecności pewnej warstwy zawieszonego osadu który jakby filtruje odpływające ścieki wyłapując drobne cząstki zawiesiny.

Przyczyny i rozwiązania problemów eksploatacyjnych w osadnikach wtórnych

Sygnały często sugerujące nieprawidłową pracę komór osadu czynnego ale też mogące świadczyć o niepoprawnej pracy samego osadnika wtórnego to np. spuchnięty osad, flotujące chmury osadu, rozproszony osad, mętny odpływ.

Puchnięcie osadu

To zjawisko może mieć bardzo wiele przyczyn i może być powiązane z wieloma problemami takimi jak rozdrobniony osad na powierzchni osadnika, wysoki indeks osadu, obecność bakterii nitkowatych. Problem ten najczęściej oznacza wadliwą pracę bioreaktora. Częściowo tego typu problemy opisywałem w artykule Piana w oczyszczalni.

Wynoszenie zawiesin

Wynoszone chmury rozdrobnionego osadu w osadniku wtórnym (widoczne raczej tylko w niektórych miejscach) mimo tego ściek nadosadowy może być klarowny a osad w teście sedymantacyjnym szybko opada. Przyczyn takiego stanu może być kilka m.in. może to być spowodowane przyczepianiem się pęcherzyków powietrza lub innego gazu do kłaczków wynosząc je na powierzchnię, może mieć to związek z wtórną denitryfikacją (obecność azotanów i warunki anoksyczne) lub przeciążeniem hydraulicznym albo masą zawiesin. Inny powód to także prądy związane różnicą temperatur co często obserwuję w okresach przejściowych. Przeciwdziałanie wyżej wymienionym problemom nie jest proste ale zawsze należy zacząć od przeglądu i kontroli działania zainstalowanych urządzeń, pomp, zgarniaczy, wydajności i drożności przewodów osadu recyrkulowanego i nadmiernego, dalej ustawienia stopnia odprowadzenia osadu, warstwa osadu powinna mieścić się w granicach od 30 do 100 cm, ewentualnie wypoziomowania przelewów itp.

Flotujące duże skupiska osadu

Sporo wynoszonych skupisk osadu w wielkości kilku centymetrów oraz widoczne pęcherzyki gazu obserwowane na powierzchni osadnika. W takim przypadku prawdopodobnie zachodzi denitryfikacja w osadniku i/lub zagniwanie szczególnie jeśli w teście sedymentacyjnym osad sedymentuje bardzo dobrze ale po około 2 godzinach część osadu flotuje.

Rozwiązaniem problemu może być zwiększenie stopnia odprowadzenia osadu recyrkulowanego tak by warstwa osadu utrzymywana w osadniku wtórnym nie przekraczała 30-100 cm, ewentualnie zmniejszenie ilości pracujących osadników w celu skrócenia czasu przetrzymania mieszaniny ścieków z osadem.

Rozproszone drobne kłaczki osadu

W całym osadniku widać rozproszone kłaczki i przy tym raczej drobne wysepki osadu zostają wynoszone i przelewają się przez przelewy. W teście sedymentacyjnym osad ogólnie dobrze sedymentuje ale widoczne są drobne zawiesiny w klarownej cieczy nadosadowej. Problem przypuszczalnie wynika z niepoprawnej eksploatacji komór napowietrzania która prowadzi do osłabienia mikrobiologii a przeciwdziałaniem może być m.in. wzrost stopnia odprowadzania osadu nadmiernego o 5-10% dziennie plus dodawanie biopreparatu wspomagającego osad czynny i jego kłaczkowanie takiego jak Ekobak Microlife DCB 002.

Odpływ jest mętny

Ścieki oczyszczone zawierają sporo zawiesin, są mętne. W teście sedymantacyjnym osad słabo osiada. Tu również przyczyn należy szukać w pracy samych bioreaktorów.   

Osadniki wtórne wraz z reaktorami biologicznymi stanowią wspólny system biologicznego usuwania zanieczyszczeń w ściekach a ich eksploatacja wymaga ciągłej obserwacji i testowania w celu optymalizacji procesu w różnych warunkach. Niedostateczne monitorowanie procesu może doprowadzić do wyżej wymienionych problemów jednak mnóstwo zależy od czynników zewnętrznych na które często nie mamy lub mamy ograniczony wpływ  takich jak skład i ilość ścieków surowych czy warunki atmosferyczne.

The post Problemy w osadniku wtórnym appeared first on EKOBAK.

W sieci można znaleźć wiele informacji na temat biopreparatów, ich stosowania w oczyszczalniach przydomowych, w oczyszczalniach przemysłowych, w kanalizacji, separatorach tłuszczów i innych miejscach gdzie dopływają ścieki powstające w wyniku działalności człowieka. Wśród tych informacji (często na forach internetowych) można się również doszukać głosów zwątpienia co do zasadności ich stosowania i efektywności działania szczególnie w przydomowych oczyszczalniach ścieków czy szambach. Często jednak jest to oparte na pobieżnych informacjach, powielanych pogłoskach, wynikających raczej z braku wiedzy  niż na bezpośrednim doświadczeniu i twardych danych. Niejednokrotnie słyszałem nawet od firm instalujących oczyszczalnie przydomowe że ich oczyszczalnia nie wymaga stosowania bakterii do prawidłowego funkcjonowania w każdych warunkach dzięki czemu jej eksploatacja ma być wręcz bezkosztowa i bezobsługowa. Co do zasadności stosowania biopreparatów w przydomowych oczyszczalniach w dzisiejszych czasach nadkonsumpcji użytkowników tychże instalacji (nadmiarowe stosowanie przeróżnej chemii gospodarczej, spożywanie konserwantów,  leków w tym antybiotyków itd.) jednocześnie z dostępem do podstawowej wiedzy w zakresie mikrobiologii i zasady działania oczyszczalni ścieków chyba nikt nie powinien mieć wątpliwości. Biopreparat do przydomowej oczyszczalni ścieków

Jednak w tym artykule skupię się na wątpliwościach albo raczej mitach dotyczących zastosowania biopreparatów w instalacjach którymi głównie się zajmuję a mianowicie na dużych oczyszczalniach komunalnych/przemysłowych. Wymienię tu 8 głównych mitów o których zdarza mi się usłyszeć w swojej pracy:

Mit 1 – Dodane kultury produktów mikrobiologicznych będą konkurować z osadem czynnym

Dodane do ścieków produkty biologiczne zwiększają istniejącą biomasę w najbardziej pożądane wielokulturowe mikroorganizmy w danym środowisku, czyniąc ją bardziej stabilną i odporną  zwiększając jej zdolność do wytwarzania akceptowalnego ścieku oczyszczonego. Nie ma takich przypadków żeby dodatek mikrobiologiczny w postaci biopreparatu powodował niższą aktywność pożytecznych mikroorganizmów osadu czynnego albo wytwarzał biomasę monokulturową. Faktem jest natomiast zwiększenie konkurencji pożytecznych mikroorganizmów ze szkodliwymi bakteriami nitkowatymi. Dzieje się tak dzięki „wzmocnieniu” biomasy osadu czynnego składnikami odżywczymi i mikroorganizmami z preparatu. Przykładowy biopreparat wspomagający osad czynny – Ekobak Microlife DCB 002.

Mit 2 – Wszystkie produkty mikrobiologiczne są takie same

To oczywiście nie prawda. Produkty mikrobiologiczne mają bardzo złożoną recepturę zawierającą szeroką gamę mikroorganizmów w różnym stężeniu i w różnych proporcjach, nośników mineralnych i innych składników w zależności właśnie od składu mikroorganizmów i przeznaczenia danego biopreparatu.  Każdy preparat biologiczny Ekobak jest bardzo zróżnicowany pod względem składu mikroorganizmów, ich złożonych nośników mineralnych i pożywek. Ponadto występują w formie proszku bądź w postaci płynnej w zależności od przeznaczenia.

Mit 3 – Mikroorganizmy w biopreparatach są genetycznie modyfikowane i stanowią zagrożenie

Kultury mikroorganizmów do biodegradacji zanieczyszczeń to wyłącznie naturalne formy wyselekcjonowane z natury, a następnie hodowane w dużych ilościach. Nie ma w tym żadnej „inżynierii genetycznej”. Żadne z organizmów zastosowanych w produktach nie są genetycznie zmodyfikowane lub chorobotwórcze dla ludzi, zwierząt i roślin. Drobnoustroje modyfikowane genetycznie wymagają specjalnych warunków i zezwoleń, a zatem nigdy nie były używane w produktach komercyjnych stosowanych w systemach na pełną skalę.

Mit 4 – Mikroorganizmy pojawiają się wszędzie tam gdzie są potrzebne

Ta zasada wszechobecności mikroorganizmów w środowisku często  może być prawdziwa ale w długim okresie czasu. Z pewnością nie potwierdza się kiedy mamy do czynienia ze zmiennymi warunkami w oczyszczalni ścieków a pożądane bakterie są potrzebne tu i teraz. W miarę jak zmienia się środowisko tak biomasa uruchamia aktywność odpowiednich mikroorganizmów. Problem pojawia się natomiast gdy mamy zmienne warunki a dopływ ścieków znacząco waha się składem, ilością, temperaturą itd. Rozważmy na przykład dobrze znaną dla większości technologów utratę bakterii utleniających amoniak w warunkach niskiej temperatury. W idealnej temperaturze system z osadem czynnym zazwyczaj zawiera małą ilość takich mikroorganizmów – wystarczającą do redukcji azotu amonowego ale gdy ich tempo wzrostu spowalnia nawet w niewielkim stopniu w niesprzyjających warunkach takich jak wstrząs toksyczny lub niższa temperatura wówczas łatwo ulegają wypłukaniu a proces redukcji azotu amonowego (nitryfikacja) znacznie spowalnia a nawet czasem całkowicie zanika. Preparaty do aktywacji nitryfikacji.

Mit 5 – Produkty mikrobiologiczne są drogie w użyciu

W zdecydowanej większości przypadków pojawienia się problemu eksploatacyjnego w oczyszczalni (np. wolno sedymentujący osad czynny, słaba redukcja azotu, pienienie, słabsza redukcja ChZT, BZT itp.) rozwiązanie problemu środkami fizycznymi/chemicznymi takimi jak dodanie urządzeń czy produktów chemicznych – utleniaczy, polielektrolitów, koagulantów itp. – są znacznie droższe co niejednokrotnie zostało potwierdzone w praktyce. Oczywiście podobnie jak w przypadku każdego rodzaju produktu, istnieją ograniczenia dotyczące warunków w jakich preparaty biologiczne mogą być użyte przynosząc zamierzony efekt w odpowiednim czasie minimalizując koszty.

Mit 6 – Biopreparaty rozwiążą wszystkie moje problemy i wyprodukują ścieki w granicach określonych przepisami, niezależnie od tego, czy moja instalacja jest odpowiednio zaprojektowana i właściwie eksploatowana.

Produkty mikrobiologiczne nie są magicznymi rozwiązaniami. Preparat biologiczny może czasami dać bardzo szybki efekt, czasami stopniową poprawę, a czasem ma niewielki wpływ na poprawę, jeśli aplikacja nie jest odpowiednia (niekorzystne warunki, źle dobrany preparat czy zestaw preparatów). Mikrobiologia działa najlepiej wtedy, gdy istnieją odpowiednie warunki do wzrostu dodanych mikroorganizmów – pH, temperatura, równowaga składników odżywczych,  dostateczne stężenie tlenu rozpuszczonego itd. Im dalej od idealnych warunków tym niższa zdolność mikroorganizmów do rozmnażania się i tym samym mniejsza skuteczność działania preparatu. W takich przypadkach po głębszym rozpoznaniu a następnie w miarę możliwości zoptymalizowaniu procesu/regulacji oczyszczalni stosuje się często odpowiednio większe dawki preparatu. Więcej na temat problemów eksploatacyjnych w oczyszczalniach pisałem tutaj.

Mit 7 – Niewielka poprawa jakości odprowadzanej wody nie jest warta ceny biopreparatu

To zdecydowanie nie jest prawda. Oczyszczalnie ścieków działające na granicy lub z niewielkim zapasem dopuszczalnych wartości parametrów ścieków oczyszczonych często mogą nie spełniać wymogów w niektórych okresach w ciągu roku. Wiele z nich wydaje ogromne pieniądze na produkty chemiczne, aby osiągnąć wyniki w najtrudniejszych okresach przejściowych unikając naruszenia przepisów i kar. Dużo oczyszczalni przekonało się o tym, że koszty podtrzymującego stosowania biopreparatu w niewielkich dawkach są mniejsze od doraźnego lub też często ciągłego stosowania chemii która dodatkowo generuje koszty związane ze zwiększeniem ilości osadu nadmiernego. W tym wszystkim nie można też zapomnieć o względach ekologicznych. W przeciwieństwie do powszechnie stosowanej chemii, preparaty biologiczne to produkty w 100% ekologiczne, zastosowane w nich naturalne mikroorganizmy w swoim naturalnym procesie życiowym zużywają substancje których chcemy się pozbyć ze ścieków w sposób maksymalnie ekologiczny, to rozwiązania podpatrzone w przyrodzie niezwykle precyzyjne i naturalne funkcjonujące od zawsze.

Preparaty do oczyszczalni z osadem czynnym.

Mit 8. Więcej bakterii – więcej osadu do zagospodarowania

Działanie biopreparatu ma na celu przyspieszenie rozkładu martwej materii organicznej przez istniejące mikroorganizmy w osadzie czynnym oraz dodatkowe zaszczepienie mikroorganizmów o zwiększonej aktywności oddechowej i enzymatycznej bakterii z preparatu. Pamiętajmy że kłaczki osadu czynnego oprócz właściwych bakterii żywych, pierwotniaków, zwierząt wielokomórkowych i składników nieorganicznych zawierają też martwe komórki i dużo nierozłożonych cząstek organicznych których rozkład możemy znacznie przyspieszyć dzięki zwiększonej aktywności osadu czynnego. Pozwala to zminimalizować wiek osadu i jego stężenie czego efektem może być ograniczenie kosztów energii (napowietrzanie ścieków) jak i właśnie korzyść wynikająca z ograniczenia ilości osadu nadmiernego, który musi być poddany dalszej kosztownej obróbce (patrz Mit 7).

The post Mity o biopreparatach appeared first on EKOBAK.

Zbyt duża ilość piany powoduje szereg nieprawidłowości w działaniu całego układu. W tym artykule spróbuję przybliżyć nieco problem powstającej piany, jej przyczyny i w jaki sposób możemy z nią walczyć zanim będzie jej naprawdę dużo utrudniając pracę urządzeń doprowadzając do całkowitego rozregulowania oczyszczalni.

Przede wszystkim należy odróżnić rodzaj piany, ocenić jej wygląd co może nas nakierować na przyczyny powstawania danej piany.

Jakie są piany i co je powoduje?

Jak już wiemy jednym z największych problemów eksploatacyjnych w technologii osadu czynnego obok puchnięcia osadu jest powstawanie piany. W zasadzie możemy powiedzieć, że piana jest wskaźnikiem tego, jak dobrze działa oczyszczalnia, kiedy widzisz za dużo piany, to znak, że układ ma problemy, który wymaga naprawy.

Istnieje kilka przyczyn powstawania nadmiernej piany. Może to być zawartość dużej ilości środków powierzchniowo czynnych w ściekach, zbyt niski wiek osadu, nadmierna ilość tłuszczów czy też rozwój bakterii nitkowatych będący skutkiem np. dopływu niektórych trudno biodegradowalnych ścieków o „trudnym” składzie.

Poniżej wymienię kilka najczęściej spotykanych pian, najbardziej prawdopodobne przyczyny ich powstawania oraz działania które pomogą je zwalczyć lub też zwyczajnie zapobiec ich powstawaniu.

Biała sztywna piana utrzymująca się na powierzchni reaktorów biologicznych

Przyczyna to najczęściej młody osad w wysoko obciążonej komorze, niska koncentracja biomasy, czyli bezpośrednią przyczyną może być zbyt intensywne odprowadzanie osadu nadmiernego powodujące przeciążenie osadu czynnego. Inne przyczyny wystąpienia takiej piany to obecność metali ciężkich, za wysokie lub za niskie pH, niska temperatura i niskie stężenie tlenu, zbyt niskie stężenie substancji pożywkowych tj. azotu i fosforu albo ucieczka osadu z osadnika wtórnego.

Jak możemy tu przeciwdziałać? Jeśli osad jest zbyt młody zaprzestać odprowadzanie osadu nadmiernego przez kilka dni aż układ zacznie działać prawidłowo, jednocześnie zapewnić właściwy stopień recyrkulacji osadu, szczególnie w okresach szczytowych przepływów, utrzymywać stężenie tlenu rozpuszczonego w komorze na poziomie 2 mg/l i zapewnić odpowiednie mieszanie. W tych warunkach zlecane jest włączenie odpowiedniego biopreparatu Ekobak Microlife do aktywacji i wzbogacenia mikroflory osadu czynnego. Dodatkowo można również zaszczepić układ porcją zdrowego osadu z dobrze pracującej oczyszczalni.

Zalecanym preparatem do reaktywacji oczyszczalni jest Ekobak Microlife DCD 006 lub w przypadku wspomożenia procesu Ekobak Microlife DCB 002.

Ciemna i tłusta piana przechodząca do osadnika

Taki rodzaj piany może świadczyć o rozwoju i dominacji bakterii nitkowatych Nocardia. Bakteria ta szybko rozwija się w środowisku ścieków zatłuszczonych.

Przeciwdziałanie to oczywiście kontrola ilości tłuszczów w ściekach dowożonych, dopływających i pochodzących z recyrkulacji (z piaskowników i osadników wstępnych). Należy również rozważyć obniżenie wieku osadu do 2-9 dni w zależności od możliwości i warunków. Dodatkowo wskazane jest fizyczne usuwanie piany z powierzchni bioreaktora i osadnika wtórnego, nie należy natomiast zawracać usuwanej piany z powrotem do układu (reaktora biologicznego).

Oczywistym przeciwdziałaniem mającym na celu wyeliminowanie przyczyn powstawania tego typu piany jest systematyczne stosowanie preparatów biologicznych ukierunkowanych na rozkład tłuszczów w reaktorach biologicznych, najpopularniejszym zestawem stosowanym w oczyszczalniach komunalnych i przemysłowych borykających się z nadmiarem tłuszczów jest zestaw biopreparatów: Ekobak Microlife DCT 003 i Ekobak Microlife DCB 002. Jeszcze bardziej wskazane jest stosowanie preparatów na rozkład tłuszczów już w sieci kanalizacyjnej, takie działanie pozwoli utrzymać przepompownie i kanały ściekowe w dobrym stanie eliminując awarie pomp, problem zagniwania ścieków i odorów jednocześnie poprawiając pracę końcowej oczyszczalni ścieków. Sztandarowym biopreparatem do biodegradacji tłuszczów w kanalizacji jest Ekobak Microlife LCD 002.

Błyszcząca brązowa piana na powierzchni mieszaniny ścieków i osadu

Przyczyną takiej piany często jest niedociążenie komory napowietrzanej za sprawą niedostatecznego stopnia odprowadzania osadu nadmiernego z układu. W pierwszej kolejności należy zwiększyć stopień odprowadzania osadu nadmiernego z układu o 5-10% dziennie aż na powierzchni bioreaktora pojawi się mniejsza ilość lekkiej, świeżej i rozdrobnionej piany. Najbardziej polecanym w tych warunkach będzie biopreparat Ekobak Microlife DCB 002, jego dawkowanie powinno wynosić minimum 4 tygodnie.

Sztywna, ciemno brązowa piana na powierzchni komory napowietrzanej

Prawdopodobnie układ pracuje z krytycznie niskim obciążeniem osadu czynnego ładunkiem organicznym. W tym przypadku podobnie jak powyżej zalecane jest zwiększenie stopnia odprowadzania osadu nadmiernego z układu do 10% dziennie do momentu poprawy parametrów i pojawienia się lekkiej świeżej piany. Dodatkowo należy sprawdzić i poprawić efektywność usuwania kożucha z osadnika wtórnego. Analogicznie jak w przypadku błyszczącej brązowej piany z wprowadzeniem regulacji technicznych należy włączyć dawkowanie biopreparatu Ekobak Microlife DCB 002.

Ciemnobrązowa, prawie czarna piana

Taka barwa piany a także często samego osadu świadczy o warunkach beztlenowych panujących w komorze osadu czynnego. Przyczyn takiej sytuacji może być wiele: awaria systemu napowietrzania, dopływ substancji trujących (zatrucie), przeciążenie masowe itp.

Przeciwdziałania: zwiększenie stopnia napowietrzania do osiągniecia stężenia tlenu rozpuszczonego w granicach 2 mg/l, sprawdzenie i ewentualne czyszczenie dyfuzorów, przegląd przewodów doprowadzających tlen, sprawdzenie całego systemu napowietrzania. Jeżeli układ jest sprawny podjąć działania umożliwiające odpowiednie obciążenie osadu np. poprzez włączenie dodatkowej komory napowietrzania (jeśli taka jest dostępna). Najczęściej stosowanym biopreparatem wspomagającym oczyszczalnię ścieków w warunkach niedotlenionych jest Ekobak Microlife DCT 010 dodatkowo wspomagany Ekobak Microlife DCB 002.

Z punktu widzenia operatora oczyszczalni piana stanowi naprawdę duży problem który może postępować przez kilka tygodni a nawet miesięcy, towarzyszyć może temu rozwój bakterii nitkowatych, takich jak Microthricx Parvicella lub Nocardia doprowadzając do kolejnych problemów takich jak wynoszenie osadu, przekroczone wskaźniki na odpływie, aż do całkowitego załamania się procesów biologicznego i mechanicznego oczyszczania ścieków.

Mając tę wiedzę należy stale kontrolować układ i odpowiednio wprowadzać wyżej opisywane działania aby nie dopuścić do jej nadmiarowego powstawania zanim stanie się ona bardzo szkodliwa dla całej oczyszczalni.

Na koniec chcę podkreślić, że stosunkowo mała zawartość świeżej i lekkiej piany wskazuje na poprawną pracę oczyszczalni. Powodem do niepokoju może być natomiast jej nadmiar, intensywny przyrost i wygląd pamiętając, o tym że piana to tylko skutek jakiejś nieprawidłowości a więc w pierwszej kolejności musimy skupić się na przyczynach powstawania tych nieprawidłowości i zastanowić się jak możemy je zneutralizować czy w jakimś stopniu ograniczyć.

The post Piana w oczyszczalni appeared first on EKOBAK.

Dla większości z nas oczywistym oszczędzaniem wody jest np. zakręcanie kranu podczas szczotkowania zębów czy golenia, ta technika oszczędzania wody jest z całą pewnością jak najbardziej słuszna i oczywista ale czy wiesz, że pomimo naszych wysiłków na rzecz oszczędzania wody, nadal czasem zupełnie nie świadomie dziennie zużywamy ogromne ilości wody? a mam na myśli tzw. wirtualną wodę.

Woda wirtualna to w dużym skrócie rodzaj wody wykorzystywanej na różnych etapach produkcji dowolnego produktu i usługi przeznaczonej dla konsumenta końcowego. Należą do nich np. żywność, odzież, urządzenia, wszelkie narzędzia, transport czy nawet oglądanie telewizji.

Poniżej przedstawię pięć przykładów tego, jak marnujemy wodę (wirtualną wodę), nie wiedząc czy też raczej nie myśląc o tym:

Kiedy kupujesz nowe ubrania

Wyprodukowanie jednej bawełnianej koszuli pochłania w przeliczeniu około 2 700 litrów wody a jednej pary jeansów nawet 10 000 litrów, mniej więcej taka sama ilość wody zaspokoiłaby całodobowe pragnienie 5 000 osób. Niewiarygodne, prawda?

Posługując się powyższym przykładem jeansów, obecnie na świecie produkuje się około dwóch miliardów par jeansów rocznie, więc możemy sobie wyobrazić w jakiej ilości jest zużywana woda a przy tym ile zużywa się energii i ile zanieczyszczeń wprowadza się do środowiska (barwniki, różnego rodzaju związki chemiczne).

Według amerykańskich badań zużycie wody w produkcji artykułów codziennego użytku do uprawy i barwienia bawełny znajduje się na 4 miejscu (na 1 jest produkcja wołowiny).  Najwięcej ścieków z farbowania odzieży powstaje w Chinach i stanowią  one 20% wszystkich ścieków w tym kraju a zwróćmy uwagę, że niektóre chemikalia używane do barwienia bawełny są bardzo trudne do usunięcia z wody i tym samym kosztowne dla nas samych i środowiska, warto to mieć na uwadze kupując np. marnej jakości piątą parę jeansów w tym sezonie.

Stopniowo jednak następuje renesans w branży odzieżowej i niektóre światowe marki takie jak H&M czy Levi’s, często używają nawet 100% wody z recyklingu przy tworzeniu nowej odzieży.

Dlatego myślę, że zamiast kupowania kilku par kiepskich jeansów lepiej wybrać jedną lub dwie ale z wyższej półki która w ostatecznym bilansie będzie bardziej eko.

Kiedy zapomnisz wyłączyć światło w łazience

Również używanie światła czy ogrzewania ma znaczny wpływ na zużycie wirtualnej wody. Tak, wodę zużywasz także, gdy oglądasz ulubiony serial na Netfliksie lub przeszukujesz lodówkę w poszukiwaniu czegoś do jedzenia. Dziwne? Niezupełnie, jeśli zdasz sobie sprawę, że elektryczność jest wytwarzana głównie przez spalanie węgla lub gazu, który jest wydobywany z ziemi w sposób, który w dużym stopniu wykorzystuje wodę .

Ponadto reaktory wytwarzające energię elektryczną muszą być regularnie chłodzone, aby zapobiec uszkodzeniom. W Stanach Zjednoczonych podczas tego procesu zużywa się do 40% całkowitej wody pitnej.

Kiedy idziesz na piwo

Dosyć powszechnie znanym faktem jest, że do produkcji piwa wykorzystuje się dużo wody. To znaczy wyprodukowanie jednego litra piwa kosztuje browary do 60 litrów wody. Sami Polacy powyżej 15 roku życia statystycznie rocznie wypijają około 136 l piwa, mnożąc te ilości przez liczbę ludności mieszkających w Polsce powyżej 15 roku życia wychodzą ogromne ilości a zatem dalej mnożąc przez 60 czyli ilość litrów wody potrzebną do wyprodukowania 1 l piwa wychodzą już naprawdę niewyobrażalne ilości.

Jednak obecnie pozytywnym trendem jest to, że browary unowocześniają swoją technologię produkcji, w szczególności poprzez tworzenie lepszej jakości oczyszczalni ścieków, które pod pewnymi warunkami mogą zaoszczędzić do 90% całkowitych kosztów wody.

No i całe szczęście… bo myślę, że to działanie pozwala już z czystym sumieniem pójść na piwo😊

Kiedy robisz zakupy online

Głównym problemem zakupów online (szczególnie popularnych w obecnych czasach pandemii) jest ich opakowanie i zabezpieczenie w transporcie. Według statystyk np. w samych Stanach Zjednoczonych opakowania transportowe odpowiadają za około 30% wszystkich rocznych odpadów w tym kraju.

Do produkcji opakowania dodaj zużytą energię elektryczną podczas zamawiania, pakowania produktu i wysyłania przesyłki. Ponadto paliwo zużywane jest w transporcie lądowym, morskim lub lotniczym.

Otrzymałeś zamówiony produkt ale po zakupie okazało się, że nie pasuje lub po prostu zmieniłeś/zmieniłaś zdanie? Bez problemu możesz bezpłatnie go odesłać z powrotem do sprzedawcy, powtarzając proces po raz drugi. Jednak miej świadomość, że te działania mają znaczący wpływ na wykorzystanie wirtualnej wody i dlatego zawsze warto robić po prostu przemyślane zakupy online.  

Kiedy czytasz książkę

Przyjmując, że średnie zużycie w branży księgarskiej wynosi 125 mln drzew rocznie, chyba nie jest aż tak zaskakujące.

Nawet nie jesteś pewien, która opcja wśród: e-booków i klasycznych książek jest bardziej wodochłonna?

Produkcja, przechowywanie i logistyka klasycznych książek papierowych wymaga znacznego zużycia wody. Z drugiej strony mamy wyprodukowanie, dystrybucję i użytkowanie tej elektronicznej.

E-book rocznie „oszczędza” statystycznie aż 22,5 papierowych książek. Z ankiety wynika jednak,  że ​​musi być używany przez ponad 5 lat, aby stał się bardziej przyjazny dla środowiska niż książka papierowa. Dlatego kupowanie e-booka jest lepsze ale na dłuższą metę.

Powyżej wymieniłem 5 przykładów mniej lub bardziej nieświadomego wykorzystania wody.

Ale tak właściwie dlaczego powinniśmy zacząć oszczędzać wodę?

Mogłoby się wydawać, że wciąż jest wystarczająca jej ilość, ponieważ 71% powierzchni Ziemi jest pokryte wodą. Dlaczego zatem ochrona wody coraz bardziej rozbrzmiewa w naszym społeczeństwie? Odpowiedzi tkwią w rosnącej liczbie ludności, naszej coraz większej konsumpcji w każdej sferze życia i co za tym idzie globalnym ociepleniu, nasilających się suszach. Odpowiedź zawarta jest także w poniższych danych, które powinniśmy sobie uświadomić i wziąć pod uwagę, zanim będzie za późno.

Otóż na początku 2016 roku amerykańska agencja naukowo-badawcza United States Geological Survey zwróciło uwagę opinii publicznej, przedstawiając ważne poniższe fakty dotyczące wody:

Oceany zawierają do 96,5% całej wody na Ziemi. Woda istnieje również w rzekach i jeziorach, lodzie, parze wodnej, a także w faunie i florze oraz oczywiście w nas.
Tylko 2,5% całej wody na Ziemi to woda słodka. Nie należy jednak błędnie interpretować, że cała słodka woda jest dla nas dostępna i może być używana jako woda pitna.
68,7% całkowitego procentu wody słodkiej jest zatrzymywane przez lodowce, a reszta 30,1% znajduje się w wodach gruntowych.
Tylko 1% to woda powierzchniowa i inna woda słodka. Jednakże, woda pitna wypada jeszcze niżej stanowiąc zaledwie 0,007% całkowitej objętości wody na naszej planecie.
 
Mając to na względzie, jest oczywiste, że istnieją minimalne zasoby wody pitnej i w wyniku globalnego ocieplenia zasoby te ulegną dalszemu zmniejszeniu. Musimy zdać sobie sprawę, że woda nie jest niewyczerpanym źródłem i tak z całą pewnością musimy do niej podejść. 

Jak kraje rozwinięte wykorzystują wodę pitną?

Posłużę się przykładem marnowania wody pitnej przez statystycznego mieszkańca naszego kraju, otóż  biorąc prysznic, gotując obiad i spłukując toaletę, wg danych GUS zużywa średnio 92 litry dziennie, a jak już wiemy de facto jest tego dużo więcej, dokładna ilość wody potrzebnej do wytworzenia całej żywności i produktów których używa (czyli wody wirtualnej) każdego dnia to około 3 900 litrów, nie jest to zły wynik i można powiedzieć że mieścimy się w średniej wśród europejczyków. Dla porównania najwyższe zużycie na jednego mieszkańca jest w USA i wynosi aż 7 900 litrów wody dziennie na jednego mieszkańca. I to jest naprawdę niepokojące. Oczywistym przeciwdziałaniem marnowania wody oprócz jej oszczędzania który każdy z nas może czynić jest rzecz jasna efektywne oczyszczanie ścieków i ponowne ich wykorzystywanie.

Izrael poważnie traktuje niedobory wody i kadzie największy nacisk na oczyszczanie ścieków

Jednym z kluczowych działań programu tamtejszego rządu było właśnie znaczne zwiększenie recyklingu ścieków.
 
W rezultacie Izrael jest w stanie wykorzystać 75% ścieków, najwyższy odsetek ścieków ze wszystkich krajów na świecie. W kolejnych latach Izrael spodziewa się zwiększyć ten odsetek do 90%.
 
Ale co z oczyszczaniem ścieków w innych krajach? Niektórzy znawcy tematu uważają, że ​​pomimo dużego potencjału, 80% zużytej wody w ogóle nie jest uzdatniane. Z powyższych statystyk wynika jednak, że nadszedł czas na zmiany i powinniśmy działać, zanim będzie za późno. 

Zacznij od siebie!

Rządowe środki ochrony wód są niezbędne, jednak jeśli chcemy oszczędzać wodę pitną na Ziemi, musimy być świadomi i zmienić nasze podejście do gospodarki wodnej. Musimy zacząć od siebie.
 
Ale jak możemy odegrać naszą rolę? Na koniec oprócz wcześniej wspomnianych przykładów mniej świadomego marnowania wody podam kilka przykładowych nakazów i zakazów, aby oszczędzać wodę i przy tym jednocześnie zmniejszyć opłaty za wodę i ścieki:
 
Weź prysznic zamiast kąpieli . Szybki prysznic zużywa od 30 do 50 litrów wody, kąpiel natomiast od 150 do 180 litrów.
 
Zmień głowicę prysznicową . Oszczędzająca wodę głowica prysznicowa pozwala zaoszczędzić do 45% wody.
 
Używaj kranów oszczędzających wodę (dźwigni). W porównaniu ze zwykłymi bateriami dwuuchwytowymi baterie dźwigniowe pozwalają zaoszczędzić do 60% wody.
 
Przestań zmywać naczynia ręcznie. Używanie zmywarek jest wygodniejsze, bardziej efektywne czasowo i w przeciwieństwie do ręcznego zmywania naczyń pozwala zaoszczędzić do 78% wody.
 
Jeśli to możliwe, zainstaluj zbiornik na deszczówkę i podlewaj ją ogród a wodę pitną używaj do picia, do przygotowywania posiłków i higieny osobistej.

Zainstaluj toaletę z podwójnym spłukiwaniem. Stare systemy toalet często jeszcze używane spuszczają do kanalizacji 12 litrów wody. Nowoczesne toalety zużywają tylko 3 litry (mały przycisk) i 6 litrów (duży przycisk) wody. 
Nie marnuj wody czekając, aż zacznie płynąć ciepła/zimna.  Zbierz wodę w szklance lub butelce i mądrze wykorzystaj.

Napraw wszystkie nieszczelne krany. Ku Twojemu zaskoczeniu nieszczelne krany mogą zmarnować nawet 20 000 litrów rocznie.
Zagotuj tyle wody, ile potrzebujesz . Zamiast zgadywać, ile wody potrzebujesz na herbatę lub kawę, użyj szklanek, aby wlać do czajnika dokładną ilość wody.

Ponadto pamiętajmy, że każda rzecz, którą posiadamy, ma własny „ślad wodny” czyli ich wytwarzanie generują pewne ilości wody. Rozsądnie kupujmy rzeczy potrzebne i bądźmy świadomymi i odpowiedzialnymi konsumentami. Zastanawiając się nad wymianą całkiem sprawnego smartfonu na nowszy model, miejmy w tyle głowy informację, że jego wyprodukowanie pochłania 12 500 litrów wody.

The post Marnowanie wody, nie będąc tego świadomym appeared first on EKOBAK.